Hoe kom je van naaktslakken af?

Door alle regen van de laatste maanden hebben Nederlandse tuinen nu te lijden onder een ware naaktslakkeninvasie. Wat doe je ertegen?

Artikel Volkskrant van Loethe Olthuis, 5 augustus 2021

Afbeelding: Beeld Sophia Twigt

Een paar naaktslakken horen in je tuin. Maar hoe natter het weer, hoe vaker ze tevoorschijn komen. En dat is dit jaar erg vaak. Sierplanten zoals lupines, hosta’s of ridderspoor worden in een nacht gereduceerd tot zielige stompjes. Ook moestuinbezitters kunnen erover meepraten. Aardbeien, courgettes, pompoenen en sla zijn meer gat dan blad: slakken hebben duizenden tandjes.

Huisjesslakken, daar is niks mis mee. Die eten over het algemeen alleen dood, organisch materiaal, zoals gevallen bladeren. Ze zijn bovendien overdag actief, waardoor ze worden gegeten door merels, lijsters en eksters.

Maar naaktslakken lusten ook levende planten. Omdat ze gevoeliger zijn voor uitdroging doen ze overdag een dutje – onder bladeren, plantenpotten (check regelmatig: witte bolletjes zijn slakkeneitjes) of onder de grond. In de schemering komen ze tevoorschijn en gaan op zoek naar jonge, malse blaadjes.

Bladeren die de grond raken zijn het gemakkelijkst, maar naaktslakken zijn ook uitstekende klimmers. Je vindt ze zelfs bovenin een zonnebloem van twee meter. Naaktslakken worden alleen gegeten door sommige nachtdieren: spitsmuizen, padden, kikkers en egels. Lok een egel naar je tuin en je bent in één klap van het naaktslakkenprobleem af. Op internet vind je genoeg tips hoe je dat doet.

Ouderwetse korrels

Wat kun je verder doen tegen slakken? ‘Ouderwetse’ slakkenkorrels op basis van metaldehyde zijn af te raden. Ze zijn niet alleen giftig voor slakken, maar ook voor ander bodemleven en voor kikkers, vogels, egels, huisdieren en mensen. Slakkenkorrels op basis van ferrifosfaat, zoals Escar-Go van Ecostyle zijn weliswaar onschadelijk voor andere dieren, maar doden ook huisjesslakken en breken af als het regent.

Er zijn alternatieven, zoals de bierval. Graaf een jampotje met bier in en de slakken kukelen erin en verdrinken. Dat werkt prima, als je niet te veel naaktslakken hebt. Anders kruipen ze over de slakkenlijken de pot gewoon weer uit.

Naaktslakken vinden hun voedsel op geur. Door ‘geurbommetjes’ te planten als bieslook, goudsbloem, knoflook, lavendel, munt, ooievaarsbek, Oost-Indische kers, salie en tijm kunnen de slakken hun favoriete hapjes niet meer goed ruiken. Oma’s knoflookthee werkt volgens hetzelfde principe: laat een fijngehakte knoflookbol op 1 liter kokend water trekken, afkoelen en zeven en bespuit kwetsbare planten ermee. Dit moet wel herhaald worden na elke regenbui.

Slakken houden niet van een korrelige, harde ondergrond: gehakte eierschalen, ouderwets koffiedik (senseo- en espresso maalsel is veel te fijn), kattengrit, schelpen, cacaodoppen of zelfs grof zand om je planten strooien helpt. Eventjes. Want na een regenbuitje zijn deze obstakels vaak alweer weggezakt. En een beetje hongerige naaktslak laat zich niet tegenhouden door een streepje koffiemaalsel, je moet er dus echt véél van strooien. Je moestuinplanten kun je beschermen met speciaal fijnmazig slakkengaas, maar mooi is anders.

Beproefde methode

Een prijzige oplossing is het plaatsen van koperen ringen om je planten. Je vindt ze online en in tuincentra. Slakken zouden daar een elektrisch schokje van krijgen dat ze afschrikt. Een goedkopere oplossing is kwetsbare planten als hosta’s in gladde, kunststof potten zetten waar slakken lastig tegenop komen. Smeer er eventueel nog een randje vaseline op. Jonge plantjes? Zet er plastic yoghurtbekers-zonder-bodem overheen.

Een beproefde methode is elke avond bij schemering een ‘rondje slak’ door de tuin lopen. Of leg een halve uitgeholde meloen of komkommer neer, een groot stuk nat karton kan ook, als het maar vochtig is. ’s Morgens kun je de slakken die zich daar hebben verzameld, met meloenschil en al, oprapen en bijvoorbeeld in de kliko gooien. Ze met een snoeischaar doorknippen is ook effectief.

Zielig? Misschien. Maar zout of azijn gebruiken, ook een ‘ouderwets’ advies, is nog veel zieliger en bovendien slecht voor de grond. Het meest diervriendelijk is de verzamelde slakken weer uitzetten, op minstens een kilometer van je tuin.

Word je echt wanhopig? De meest effectieve oplossing zijn aaltjes (nematoden): parasieten die de slakken van binnenuit infecteren waardoor ze het loodje leggen. Aaltjes komen al van nature voor in je tuin, maar niet in grote hoeveelheden. Ze zijn niet giftig voor het milieu of andere dieren. Ze zijn online te koop, of bij een tuincentrum. Er zijn verschillende soorten, maar vooral de Phasmarhabditis hermaphrodita werkt prima tegen naaktslakken. Aaltjes overleven de winter en zijn dus volgend jaar ook nog actief.